คำว่าห้องสมุด เวลาที่มีใครพูดถึงคำนี้ เราจะนึกถึงห้องที่มีสมุดเยอะๆ เอาไว้ให้มานั่งอ่านเล่น โดยห้องสมุดที่เราทุกคนรู้จักครั้งแรกคือ ห้องสมุดของโรงเรียน โรงเรียนทุกโรงเรียนไม่ว่าจะเป็นโรงเรียนของรัฐบาลหรือเอกชน
จะต้องมีห้องสมุดประจำโรงเรียนทุกที่ โดยเด็กๆจะได้อ่านหนังสือ ทั้งหนังสือเรียนวิชาการ หนังสืออ่านเล่น รวมไปถึงนิทานและการ์ตูนสำหรับเด็ก
นอกจากเราจะสามารถหาหนังสืออ่านได้ฟรีจากที่โรงเรียนแล้ว เรายังมีห้องสมุดประชาชน ที่สามารถเข้าไปอ่านหนังสือได้ฟรี ซึ่งห้องสมุดนี้ได้รับการสนับสนุนมาจากรัฐบาล โดยเงินที่นำมาเป็นค่าใช้จ่ายในการก่อสร้าง จัดหาซื้อหนังสือ หรือแม้แต่จ้างพนักงานดูแลห้องสมุดล้วนเป็นเงินสนับสนุนจากรัฐบาลทั้งสิ้น โดยเงินที่รัฐบาลนำมาเพื่อให้การสนับสนุนในครั้งนี้มาจากเงินภาษีจากประชาชนที่เสียให้รัฐบาล
ห้องสมุดประชานเปิดให้บริการสำหรับทุกเภท ทุกวัยและทุกสายอาชีพ ทุกศาสนา ไม่มีแบ่งแยก ในการเข้าไปใช้บริการ ห้องสมุดประชนชน นอกจากรัฐบาลจะให้เงินสนับสนุนในการจัดตั้งแล้ว กรณีที่มีเอกชนมีการก่อตั้งห้องสมุดขึ้นมาและเป็นผู้ออกค่าใช้จ่ายเอง และมีจุดประสงค์สร้างเพื่อให้ประชาชนได้เข้าไปใช้บริการฟรี อย่างนี้ก็ถือว่าเป็นห้องสมุดประชาชนเหมือนกัน
จุดประสงค์ในการจัดตั้งห้องสมุดนั้น ก็เพื่อให้เป็นศูนย์ข้อมูลข่าวสารของคนในชุมชน เพื่อให้คนในชุมชนสนใจการเรียนรู้ เป็นศูนย์กลางการจัดกิจกรรมขอชุมชน และพัฒนาการเรียนรู้ให้กับคนในชุมชน เดิมที่ห้องสมุดประชนเรียกว่าหอสมุดหรือหอไตร แต่ปัจจุบันมีการเปลี่ยนมาใช้คำว่าห้องสมุดแทน
ห้องสมุดประชาชน มี 3 ขนาด
1.ห้องสมุดประชาชนขนาดใหญ่ จะเป็นห้องสมุดระดับจังหวัด มีพื้นที่ในการให้บริการขนาดใหญ่ มีหนังสือให้เลือกอ่านมากมาย อีกทั้งยังมีห้องโสตทัศนศึกษา ห้องสมุดขนาดใหญ่ เช่น หอสมุดรัชมงคลาภิเษก พระราชวังไกลกังวลหัวหิน ห้องสมุดประจำจังหวัด
- ห้องสมุดประชาชนขนาดกลาง เป็นห้องสมุดระดับท้องถิ่น ให้บริการเกี่ยวกับข้อมูลชุมชน ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน มีห้องเฉลิมพระเกียรติให้บริการความรู้เกี่ยวกับพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจและยังมีหนังสืออ่านทั่วๆไปให้เข้าไปศึกษาหาข้อมูล
- ห้องสมุดประชาชนขนาดเล็ก เป็นห้องสมุดระดับอำเภอ หรือตำบล มีหนังสือจัดเป็นมุมๆ เช่น มุมเด็กและครอบครัว มุมวารสารหนังสือพิมพ์ มุมหนังสือทั่วไป มุมอ้างอิง มุมการศึกษานอกโรงเรียน
อาจกล่าวได้ว่าห้องสมุดเป็นแหล่งศึกษาหาความรู้ ไม่เฉพาะหนังสือเรียนเท่านั้น เรายังสามารถศึกษาข้อมูล ศิลปะ วัฒนธรรมประเพณีต่างๆ ทั้งของทั้งของประเทศไทยเรา รวมถึงข้อมูลของต่างประเทศได้ ห้องสมุดประชาชน เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจอีกที่หนึ่งที่นอกเหนือจากการไปเที่ยว
แนะนำผู้ที่ชื่นชมการอ่านลองแวะไปเยี่ยมชมห้องสมุดของจังหวัดของคุณดูสักครั้ง บางทีคุณอาจจะได้เพื่อนใหม่ๆที่รักการอ่านหนังสือเหมือนกับคุณ จากที่นี่ก็ได้นะ